Sposoby prezentacji wyników analizy finansowej

Przeprowadzona przy zastosowaniu odpowiednich metod analiza ekonomiczna wymaga w końcowym etapie prac dokonania syntezy całokształtu ustaleń i prezentacji wyników. Wyniki analizy ekonomicznej mogą być przedstawione w formie:

• liczbowej
• graficznej
• opisowej

Podstawowe znaczenie ma forma liczbowa, polegająca na przedstawieniu wyników za pomocą szeregów lub tablic statystycznych, w których dane wyrażane są w wielkościach absolutnych, względnych, średnich lub współczynnikach. Forma liczbowa znajduje zastosowanie w odniesieniu do zjawisk w pełni mierzalnych, pozwalających na przeprowadzenie ich charakterystyki oraz określenie wzajemnych związków i oddziaływań za pomocą liczb. Jej wykorzystanie do celów prezentacji wyników analizy wymaga porównywalności badanych zjawisk gospodarczych oraz pełnej charakterystyki.

Z tych tez względów ocena wielkości, będących funkcją różnych czynników nie może być sprowadzona do prostego ich porównania. Zachodzi zatem konieczność przeprowadzania analizy w zależności (analizy przyczynowej), w której zakłada się szczegółowe i wymierne określenie wpływu poszczególnych czynników na powstałe odchylenia.

Analiza przyczynowa jest pogłębionym etapem badania wskaźników, w którym dąży się do ustalania wpływu określonych czynników na powstanie odchyleń ujawnionych w toku analizy porównawczej. Chodzi tu, zatem w szczególności o:

• określenie czynników oddziałujących na objęty badaniem wskaźnik ekonomiczny,
• obliczenie wielkości wpływu poszczególnych czynników na odchylenie wynikające z poprzednich porównań.

Określanie czynników, które oddziałują na kształtowanie się wskaźników ekonomicznych, następuje w drodze rozumowania logicznego, opartego na obserwacji faktycznego przebiegu procesów gospodarczych. W miarę pogłębiania oceny wybranych wskaźników wyróżnić można oddziałujące na nie jedynie czynniki podstawowe, bądź także pochodne, będące rozwinięciem czynników podstawowych. Wykształca się w ten sposób jakby hierarchiczna struktura powiązań przyczynowo – skutkowych tych czynników. Wymierne zależności czynników oddziałujących na wskaźniki ekonomiczne mogą przyjmować postać iloczynu, ilorazu, sumy lub różnicy. Zależy to od ich treści ekonomicznej oraz możliwości prezentacji matematycznej.

Obliczanie wpływu poszczególnych czynników na badanie odchylenia wskaźników ekonomicznych prowadzi do przekształcenia odchylenia ogólnego w kilka odchyleń cząstkowych. Suma tych odchyleń cząstkowych powinna tworzyć odchylenie ogólne. Zależnie od sposobu obliczania wpływu tych czynników na odchylenie ogólne wyróżnić można szereg szczegółowych metod (technik) analizy przyczynowej. Cechuje je różnica pracochłonności, poprawność matematyczna i przydatność praktyczna.

Do syntetycznej analizy przedsiębiorstwa można stosować zestaw syntetycznych wskaźników. Na ich podstawie wnioskuje się o sytuacji finansowej przedsiębiorstwa w porównaniu z innymi konkurentami. Mogą być wykorzystywane nie tylko do wewnętrznej oceny, ale również przez banki, udziałowców lub potencjalnych interesantów.

Wszystkie wskaźniki oblicza się w końcowej części opracowania finansowego. Charakteryzują one osiągnięcia finansowe firmy. Na podstawie tych wskaźników widoczna jest sytuacja finansowa przedsiębiorstwa, co jest istotnym punktem w planowaniu jego dalszej działalności.

Wskaźniki mają wartość wtedy, gdy obliczone na podstawie planowanych, wielkości są porównywane ze wskaźnikami dotychczasowymi. Wykazują one wtedy postęp i zamierzone osiągnięcia lub pogorszenie sytuacji.

Przedstawiona charakterystyka metod wykazała, że w analizie finansowej dysponuje się wieloma różnymi metodami, które są dobierane zależnie od rodzaju badanych zjawisk i postawionych w analizie celów. Są to metody jakościowe i ilościowe – determistyczne, stochastyczne oraz różne kombinacje wymienionych metod. Wyeksponowane wady i zalety poszczególnych metod wykazują, że nie można mówić o wyższości jednych metod nad innymi. Metody analizy jakościowej, zwane również metodami opisowymi, ujmują badane związki ich zależności w formie opisowej, werbalnej bez prób nadania im ilościowego mierzonego wyrazu, co w wielu przypadkach może być ważne, ale tylko na etapie analizy wstępnej. Najlepszym rozwiązaniem jest, więc równoległe stosowanie wszystkich metod i ich dobieranie stosownie do specyfiki badanych zjawisk i właściwości poszczególnych metod. Trzeba przy tym zwrócić uwagę, że przy wyborze metod w znacznej mierze decyduje ich pracochłonność i wartość uzyskiwanych wyników (dokładność). Nie należy bowiem stosować metod złożonych jeśli zbliżone wyniki są osiągalne przy zastosowaniu metod prostych, a więc mało pracochłonnych[1].

---

[1] Praca zbiorowa pod redakcją L. Bednarskiego T. Waśniewskiego „Analiza finansowa w zarządzaniu przedsiębiorstwem” Warszawa 1996r.