Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej

Celem tego funduszu jest przede wszystkim dążenie do zwiększenia wydajności i poprawy jakości produkcji rolnej, zapewnienia odpowiednich dochodów i podniesienia poziomu życia społeczności wiejskiej, a także stabilizacja poprzez stałe zaopatrzenie i zagwarantowanie odpowiednich produktów rolnych dla konsumentów. Wspólna polityka rolna opiera się na trzech głównych zasadach[1]:

• na zasadzie wspólnego rynku, gwarantującej swobodny i nieskrępowany przepływ produktów rolnych między państwami członkowskimi przez likwidację ceł, ujednolicenie zasad konkurencji, prowadzenie wspólnych cen,
• na zasadzie solidarności finansowej, oznaczającej współudział wszystkich państw członkowskich w jej finansowaniu,
• na zasadzie preferencji Wspólnoty, zapewniającej pierwszeństwo zbytu na wspólnym rynku produktów rolnych wyprodukowanych przez poszczególne państwa członkowskie i ochronę rynku wewnętrznego przed importem tańszych produktów rolnych.

Fundusz ten dzieli się na dwie sekcje:

• Sekcję Gwarancji oraz
• Sekcję Orientacji.

Podstawowe obszary interwencji, które finansowane są ze środków Sekcji Gwarancji (SGEFOiGR), to[2]:

• wsparcie wcześniejszego przechodzenia na emeryturę (renty strukturalne),
• wsparcie obszarów wiejskich znajdujących się w mniej uprzywilejowanej sytuacji rozwojowej z powodów naturalnych bądź też czynników i ograniczeń środowiskowych (np. tereny górzyste),
• wsparcie przyjaznych dla środowiska metod produkcji rolnej (np. wyroby ekologiczne, ochrona gleb, wód itp.),
• zasilenie terenów rolniczych przez gospodarkę leśną.

Środki pochodzące z Sekcji Gwarancji finansują przede wszystkim wydatki na zakupy interwencyjne, dopłaty bezpośrednie i subwencje eksportowe, natomiast Sekcja Orientacji finansuje głównie projekty polegające na[3]:

• przekształceniu i modernizacji gospodarstw rolnych oraz zmianie struktury zawodowej ludności wiejskiej,
• przetwórstwie i marketingu produktów rolnych, rozpoczynaniu działalności przez młodych rolników, rozwoju lasów i zasobów leśnych na terenach wiejskich oraz na promocji, dostosowaniu i rozwoju terenów wiejskich.

Trzeba podkreślić, że w przypadku obszarów objętych Celem 2 działania te wspierane są przez Sekcję Gwarancji[4].

Ze środków Sekcji Orientacji finansuje się[5]:

• przekształcanie i modernizację gospodarstw rolnych metodą udzielania dotacji, wsparcia w zakresie higieny, ochrony środowiska i warunków utrzymania zwierząt, finansowania podnoszenia kwalifikacji, dotowania zakupu maszyn i urządzeń rolniczych, zwierząt hodowlanych, wyposażania pastwisk i innych;
• projekty zmian struktury zawodowej ludności wiejskiej, finansowanie projektów szkoleniowych w zakresie rolnictwa i leśnictwa, finansowanie reorientacji produkcji idącej głównie w kierunku jej urynkowienia;
• polepszenie przetwórstwa i marketingu produktów rolnych w drodze współfinansowania konkurencyjności i podniesienia wydajności produktów, rozwój nowych produktów i pełniejszego wykorzystania odpadów, wspieranie wdrażania innowacji produktowej lub procesowej, zakup i zastosowanie nowej technologii, podniesienie jakości produktów itp.; dofinansowanie projektów mogą uzyskać wyłącznie osoby prowadzące przedsiębiorstwa efektywne oraz spełniające wymogi w zakresie ochrony środowiska, higieny i warunków utrzymania zwierząt;
• wspieranie rozpoczynania działalności przez młodych rolników związane z przejmowaniem gospodarstw rolnych przez nowych właścicieli o odpowiednich kwalifikacjach; wsparcie to może przybrać postać jednorazowych premii (dotacji) lub dopłat do oprocentowania pożyczek; tego rodzaju wsparciem mogą być objęci rolnicy w wieku do 40 lat i podejmujący działalność rolną po raz pierwszy;
• rozwój lasów i zasobów leśnych na terenach wiejskich wspierany w formie dotacji – dotyczy wyłącznie lasów będących własnością prywatną bądź stanowiących własność gmin i związków gminnych;
• promocję dostosowania i rozwoju terenów wiejskich objętą pomocą unijną dotyczącą świadczenia podstawowych usług w zakresie gospodarki rolnej, renowacji wsi i rozwoju dziedzictwa kulturowego, rodzaju infrastruktury związanej z rolnictwem i jego rozwojem.

—

[1] J. Uryga, W. Magielski, I. Bienias, Środki unijne…, op. cit., s. 17.

[2] Ibidem, s. 18.

[3] J. Uryga, W. Magielski, I. Bienias, Środki unijne…, op. cit., s. 18.

[4] M. Janus-Hibner, R. Pastusiak, Programy pomocowe…, op. cit., s. 36.

[5] J. Uryga, W. Magielski, I. Bienias, Środki unijne…, op. cit., s. 18.